ชุมชนชาติพันธุ์อิวเมี่ยนบ้านเล่าชีก๋วย ตำบลป่าตึง อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย
ชุมชนชาติพันธุ์อิวเมี่ยนบ้านเล่าชีก๋วยตั้งอยู่หมู่ที่ 16 ตำบลป่าตึง อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย
ประวัติ
ชุมชนชาติพันธุ์อิวเมี่ยนบ้านเล่าชีก๋วย เป็นหมู่บ้านบริวารของบ้านห้วยต่าง (จะพือ) ผู้นำชุมชนชื่อนายสุรศักดิ์ ปัญบือ เป็นผู้ใหญ่บ้าน มีบ้านบริวารที่ดูแลคือบ้านเล่าชีก๋วย บ้านอาแหยะ บ้านเชี่ยวยี่ บ้านลอสาม บ้านเล่าชีก๋วยมีประชากรทั้งหมด 105 คน จำนวน 36 ครัวเรือน ประชากรส่วนใหญ่ทำอาชีพการเกษตรมาตั้งแต่อดีตโดยการทำไร่ปลูกพืช พืชหลักที่ปลูกได้แก่ ข้าวไร่ ข้าวโพด มันฝรั่ง พริก ฝ้าย มันเทศ ยางพารา เป็นต้น โดยเฉพาะไร่ข้าวจะอยู่รอบหมู่บ้านในรัศมีเดินไม่เกินสองชั่วโมง ฤดูปลูกข้าวเริ่มปลูกปลายเดือนพฤษภาคม และมิถุนายน ข้าวที่เก็บเกี่ยวและนวดแล้วจะเก็บไว้ในยุ้งฉางในไร่ ไม่นิยมนำกลับมาบ้าน นอกจากการเพาะปลูกแล้วมีการเลี้ยงสัตว์ เช่น ม้า หมูและไก่ ม้าใช้สำหรับขี่เดินทางหรือบรรทุกสิ่งของ หมูและไก่เลี้ยงไว้เพื่อประกอบพิธีกรรมเซ่นไหว้ผีในพิธีกรรม รวมถึงยังมีฝีมือในการทำเครื่องประดับเครื่องเงิน เย็บปักถักร้อย ทำมีด จอบ ขวาน เคียว เป็นต้น
ความเชื่อ
ชาวเมี่ยนส่วนใหญ่จะนับถือเทพยดา วิญญาณบรรพบุรุษ และวิญญาณทั่วไป ทุกบ้านจะมีหิ้งบูชา เป็นที่สิงสถิตของวิญญาณบรรพบุรุษ และมีความเชื่อในเรื่องที่อยู่เหนือธรรมชาติ และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ตลอดจนการนับวันเดือนปี สิ่งที่เกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวัน โชคลางและการทำนาย พิธีกรรมที่สำคัญ จะมีพิธีกรรมการตั้งครรภ์ พิธีกรรมการเกิด การสู่ขวัญ การบวช การแต่งงาน พิธีงานศพ ขึ้นปีใหม่ และวันกรรม วันเจี๋ย เจียบ เฝย (สาร์ทจีน) พิธีซิบตะปูงเมี้ยน เมี่ยนได้เริ่มนำเอาลัทธิเต๋ามาเป็นแนวทางในการปฎิบัติเมื่อครั้งอพยพทางเรือในช่วงคริสศตวรรษที่ 13 ความเชื่อของเมี่ยนจึงผสมผสานกันระหว่างความเชื่อเรื่องเทพ และวิญญาณ ชึ่งมีความคิดพื้นฐานในการยอมรับเรื่องอำนาจของเทพ เจ้าป่าเจ้าเขาหรือสิ่งเหนือธรรมชาติเป็นหลัก ชาวเมี่ยนเชื่อว่า ในชีวิตคนจะมีขวัญ (เวิ่น) ซ่อนอยู่ในสวนต่างๆ ของร่างกายซึ่งมีทั้งหมด 11 แห่ง คือที่ เส้นผม ศีรษะตา หู จมูก ปาก คอ ขา แขน อก ท้อง และเท้าเมื่อเสียชีวิตไปขวัญ จะเปลี่ยนเป็นวิญญาณหรือผี (เมี้ยน) และจะสิงสถิตย์อยู่ในธรรมชาติ เช่น ในภูเขา แม่น้ำ หรือทั่วไป ซึ่งปกติอำนาจของวิญญาณหรือของเหนือธรรมชาติ ในโลกจะมีความสัมพันธ์อันดีกับมนุษย์ แต่ถ้าไปทำให้ผีี้โกรธแล้วผี จะทำให้เกิดความทุกข์ทรมานและมีความเสียหายได้ เมี่ยนมีทัศนคติว่าความมั่นคง และความปลอดภัยของมนุษย์ทั้ง ขณะดำรงชีวิตอยู่และหลังจากตายไปแล้วล้วนจะขึ้นอยู่กับวิญญาณหรือภูตผีเพราะเมี่ยน เชื่อว่ามนุษย์อยู่ในความคุ้มครองของวิญญาณหรือภูตผีการสร้างความสัมพันธหรือติดต่อกับวิญญาณภูตผีกระทำได้โดยผ่านพิธีกรรมเท่านั้น