ประเพณีผูกข้อมือเรียกขวัญ หรือ การกี่จึ๊

ชุมชนชาติพันธุ์ปกาเกอญอบ้านห้วยบง ตำบลวัดจันทร์ อำเภอกัลยาณิวัฒนา จังหวัดเชียงใหม่

ประเพณีผูกข้อมือเรียกขวัญ หรือ การกี่จึ๊ จึงมีความหมายว่าการมัดมือหรือผูกข้อมือ พิธีกรรมนี้หมายถึง การสร้างขวัญและกำลังหรือการให้ขวัญมาอยู่กับตัวเรา รวมไปถึงการแสดงความเคารพต่อผู้ที่มีพระคุณของชาวปกาเกอะญอนั้นเป็นประเพณีที่ถือปฏิบัติสืบต่อกันเป็นเวลาช้านานจากบรรพบุรุษ โดยการเรียกขวัญที่ต้องทำพิธีกรรมพร้อมกันทั้งหมู่บ้านในปีหนึ่งจะมี 2 ครั้ง ครั้งแรกอยู่ระหว่างเดือนมกราคม–เดือนกุมภาพันธ์ ครั้งที่ 2 อยู่ประมาณเดือนกรกฎาคม–เดือนสิงหาคม ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับการประกอบอาชีพในไร่นาของสมาชิกในหมู่บ้าน โดยผู้นำชุมชนที่สืบทอดมาตามบรรพบุรุษหรือฮีโข่ จะคอยดูสมาชิกในหมู่บ้านว่าถ้ามีพิธีกรรมในชุมชน เช่น พิธีแต่งงาน งานศพ เป็นต้น หากมีในเดือนที่ต้องทำพิธีผูกข้อมือก็ต้องเลื่อนไปเป็นเดือนถัดไป
พิธีการผูกข้อมือครั้งแรกนั้นเป็นการผูกข้อมือปีใหม่ของชาวปกาเกอะญอ “กี่จึ๊หนี่ถ่อซอ” มีขึ้นประมาณเดือนกุมภาพันธ์ เป็นช่วงเริ่มฤดูกาลทำงานในไร่นาของหมู่บ้าน ก็จะมีการขอพรจากสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เจ้าที่เจ้าป่าเจ้าเขา ให้ลงมาดูแลปกป้อง คนในหมู่บ้านให้สุขสบายไร้โรคภัย และให้ประสบความสำเร็จได้ผลดีในการทำมาหากินโดยให้สิ่งศักดิ์สิทธิ์มาคอยช่วยดูแล ส่วนครั้งที่ 2 เป็นการผูกข้อมือ ในช่วงเดือนกรกฎาคม หรือ สิงหาคม เป็นช่วงที่ชาวบ้านปลูกข้าวในไร่นาเสร็จแล้ว ต้นข้าวก็โตขึ้นสมบูรณ์แล้ว ได้ทำพิธีเลี้ยงผีไร่ผีนาเสร็จแล้ว จะมีการผูกข้อมือเรียกขวัญทั้งหมู่บ้าน เพื่อเป็นการพักผ่อนกายจิตที่เหนื่อยจากการทำงานและเป็นการขอพรสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เจ้าที่เจ้าป่าเจ้าเขา

ข้อมูลเพิ่มเติม

เอกลักษณ์และความโดดเด่นของชาติพันธุ์ปกาเกอะญอ
แกลเลอรี่ชาติพันธุ์ปกาเกอะญอ