ประเพณีเขาะจ่าเลอหรือปีใหม่

ชุมชนชาติพันธุ์ลาหู่บ้านหนองเต่า ตำบลม่อนปิ่น อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่

เทศกาลปีใหม่ลาหู่ จะมีการเฉลิมฉลอง รดน้ำขอพร และเต้นจะคึ

ประเพณีเขาะจ่าเลอ ประเพณีระดับชุมชนที่สำคัญได้แก่ ประเพณีเขาะจ่าเลอหรือปีใหม่ ประเพณีนี้จะมีในช่วงเดือนมกราคม-กุมภาพันธ์ ของทุกปี มีการจัดกิจกรรมเฉลิมฉลองรวม 14 วัน โดยหัวหน้าหมู่บ้านจะเป็นผู้กำหนด ซึ่งเป็นวันที่หนุ่มสาว จะแต่งกายด้วยเครื่องประดับสวยงาม มีการแจกของขวัญและขนมกัน โดยแบ่งเป็นช่วงๆคือ วันขึ้นปีใหม่ของเพศหญิง 3 วัน และวันขึ้นปีใหม่ของเพศชาย 3 วัน วันแรกเป็นวันไว้ผีบรรพบุรุษ ที่จากไปแล้ว นอกจากนี้มี พิธีกินข้าวใหม่ (จ่าสือจ่าเลอ) จะจัดขึ้นช่วงเดือนกรกฎาคม-สิงหาคม เป็นพิธีที่เกี่ยวข้องกับการทำผลผลิตข้าวและผลผลิตอื่นๆ ในไร่มาบริโภค โดยเชื่อว่าผลผลิตได้มากหรือน้อยขึ้นอยู่กับอือซา จึงต้องมีพิธีเพื่อบวงสรวงต่ออือซาโดยตรงและเป็นการระลึกถึงบุญคุณของ พ่อ แม่ ปู่ ย่า ตา ยาย ของตนเป็นการแสดงออกถึงความกตัญญูกตเวทีต่อบรรพบุรุษ พิธีกรรมที่สำคัญอีกประการหนึ่งคือพิธีทำบุญเรียกขวัญ (บูเตวี) เป็นพิธีทำบุญเพื่อขอให้สมาชิกในหมู่บ้านมีความสุข ให้สมาชิกหมู่บ้าน อยู่ดี กินดี ปราศจากโรคภัยต่างๆ สามารถเลือกทำพิธีได้ตลอดทั้งปี ซึ่งประเพณีพิธีกรรมเหล่านี้ก็จะมีการเต้นจะคึในลานทำพิธี เป็นลานเต้นจะคึในวันขึ้นปีใหม่หรือวันฉลองปีใหม่ หรือ ทำบุญเรียกขวัญ ทุกคนจะมาเต้นและทำพิธีในลานนี้ถึงจะเสร็จสมบูรณ์